نقش دین در روابط سیاسی- نظامی خانات قپچاق و ایلخانان

نویسندگان

صالح پرگاری

مریم محمدی

چکیده

خانات قپچاق و ایلخانان، دو حکومت مغولی بودند که اولی از تقسیم ماترک چنگیز خان و دومی از ادامهتوسعهطلبیهای مغولان به رهبری هلاکو در غرب به وجود آمد. خانات قپچاق که قبل از استقرارایلخانان در ایران دارای نفوذ سیاسی بود قدر تیابی این حکومت را در جنوب قلمرو خود به ضررحاکمیت و سیاستهای ارضیشان دانسته و درپی بهانههای مختلف سیاسی، نظامی و مذهبی به اولینجنگ درونخاندانی مغولان با ایلخانان مبادرت نمود. در این میان، یکی از موضوعاتی که دستاویز ایننخستین برخورد میان حکومتهای مغولی قرار گرفت اختلافهای دینی برکای مسلمان و هلاکویبودایی و نتایج حاصل از این اختلافها در روابط سیاسی و نظامی دو دولت بود. با این که اختلافات دودولت از مسائل دیگری نیز ناشی میشد، اما رد پای دین در دورههای مختلف تا پایان عمر دو حکومت،به اشکال گوناگون و با قوت و ضعف در روابط آنان دیده میشد. این امر باعث شد تا خانهای قپچاققبل از مسلمانشدن ایلخانان بکوشند تا با اعلام جانبداری از اسلام و مسلمانان، علاوه بر کسب حمایتمعنوی مسلمانان از دین و اشتراکهای مذهبی خود با ممالیک، برای اتحاد مستحکمتر با این دولت دردشمنی با ایلخانان سود برند. با رسمیشدن اسلام در قلمرو ایلخانان، خانهای قپچاق سعی کردند تا بادر پیش گرفتن خطمشیها و سیاستهای دیگری، همچنان از دین و مسائل مربوط به آن در پیشبرداهداف خود در برابر ایلخانان و نیز حفظ مناسبات با ممالیک سود برند و با این که عوامل سیاسی-نظامی، نقش مهمی در ایجاد و تداوم تنش در میان دو دولت داشت، دین نیز تا پایان عمر دو حکومتبه ابزاری برای پیشبرد اهداف آنان تبدیل شد و در نهایت در کنار سایر عوامل، نقش مهمی در تحققاهداف خانات قپچاق در قلمرو ایلخانان داشت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش امرای اویراتی در مناسبات ‌سیاسی ایلخانان

اقوام‌ اویرات از جمله قبایلی بودند که با حضور در ساختار نظامی حکومت ‌چنگیز با وی پیمان دوستی بسته و ‌به پشتوانة اعتبار نسب و رابطة خویشاوندی توانستند در مناسبات ‌سیاسی ایلخانان نقش مهمی ایفا کنند. این مقاله بر آن است تا نشان دهد نقش امرای‌ اویراتی در مناسبات ‌سیاسی با ایلخانان چه بود؟ دستاوردها نشان می‌دهد دوره نخست اویرات‌ها از طریق ائتلاف با اولوس چنگیز و ازدواج با اوروغ او، به‌ویژه دختران وی...

متن کامل

روابط تیموریان با خانات جغتایی

روابط تیموریان با مغولان جغتایی به علت برخورداری از برخی مؤلفه ها یکی از نادرترین نوع روابط در میان دولت های اسلامی حاکم بر ایران است زیرا با سقوط خلافت عباسی این اولین بار بود که یک حکومت اسلامی تا این حد مشروعیت خود را مبتنی بر حقانیتی کرده بود که از یک دولت کافر نشات می گرفت.این نوع رابطه موجب شد که حکومت تیموری حتی در سال های اقتدار که تدارک عملیات چین انجام می شد نتواند یا نخواهد با حمله ب...

متن کامل

نقش قفقاز در روابط ایلخانان با اردوی زرین

چکیده منطقه قفقاز در طول تاریخ یکی از مناطق استراتژیک جهان به شمار می‌آمد. اهمیت ژئوپلیتیکی این منطقه عمدتاً ناشی از نقش کوه‌های قفقاز می‌باشد که همچون سدی این منطقه را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده‌اند. با تشکیل دولت ایلخانان در ایران و جنوب کوه‌های قفقاز و دولت اردوی زرین در شمال قفقاز یعنی دشت قپچاق بار دیگر اهمیت ژئوپلیتیک منطقه قفقاز برجسته شد. خانات اردوی زرین که پیش از ایلخانان در ش...

متن کامل

روابط سیاسی ـ نظامی و ثبات رژیمهای عربی در منطقه

پرسش از علت استمرار حاکمیت در بعضی از کشورهای عربی منطقه، محور اصلی نوشتار حاضر را تشکیل می دهد. علت این امر نیز آن است که در بسیاری از این کشورها، استانداردهای سیاست دموکراتیک وجود ندارد با این حال رژیم های حاکم توانسته اند به حیات خود استمرار بخشند. فرضیه اصلی مؤلف آن است که، توازن سیاسی ـ نظامی، هسته اصلی سیاست این رژیمها را شکل می دهد. به عبارت دیگر، ثبات رهبری در این کشورها را باید...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ و تمدن اسلامی

ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات

ISSN 1735-7071

دوره 8

شماره شماره 2(پیاپی 16 پاییز و زمستان 1391) 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023